زمین شناسی، کانی شناسی، ساخت و بافت، ژئوشیمی و ژنز کانسار روی-سرب چاه میر، جنوب بهاباد (استان یزد)

کانسار روی-سرب چاه میر واقع در جنوب شرق حوضه بافق، یکی از چندین کانسار روی-سرب با میزبان رسوبی (نظیر کوشک، زریگان، دره دهو و چشمه فیروز) می باشد که در توالی رسوبی-آتشفشانی کامبرین پیشین، در یک محیط ریفتی تشکیل گردیده است. توالی میزبان کانسار سولفیدی روی-سرب چاه میر شامل سیلتستون سیاه حاوی موادآلی با میان لایه هایی از توف و توف سیلتی است که توسط توف های کربناتی سبزرنگ پوشیده می شود. کانه سازی سولفیدی در درون سیلتستون های حاوی مواد آلی، به شکل گوه ای کشیده صورت گرفته است. در کانسار چاه میر، بر اساس ماهیت کانه زایی سولفیدی، بافت و کانی شناسی سولفیدها، می توان چهار رخساره را از هم متمایز نمود. این رخساره ها بر اساس جایگاه آنها نسبت به محل خروج سیالات کانه ساز عبارتند از: - الف) رخساره کانسنگ توده ای که بخش ضخیم، پرعیار و توده ای کانسار را در شرق آن تشکیل می دهد، شامل دو زیررخساره سولفیدی-سیلیسی-کربناتی و سولفیدی-کربناتی می باشد. به طور کلی زیررخساره سولفیدی-سیلیسی-کربناتی در مرکز و زیررخساره سولفیدی-کربناتی در حاشیه این رخساره قابل مشاهده است. کانی شناسی این رخساره شامل پیریت، ملنیکویت، اسفالریت، گالن، بندرت کالکوپیریت و کمی گالن گراتونیتی می باشد. این رخساره دارای ماهیتی ناهمگون بوده و سولفیدها به صورت بافت های توده ای، جانشینی، رگه-رگچه ای و کلوفورم های برشی شده در آن دیده می شوند. - ب) رخساره کانسنگ لایه ای که دارای ضخامت کمتری نسبت به رخساره کانسنگ توده ای است و با سیمای لایه ای و نواری و عیار پایین ماده معدنی قابل تشخیص است. این رخساره به صورت سولفیدهای لامینه و نواری هم روند با لایه بندی سنگ میزبان و به صورت چینه سان در بخش مرکزی کانسار تشکیل شده است. کانی شناسی این رخساره شامل پیریت، ملنیکویت، اسفالریت، گالن و کمی گالن گراتونیتی است که به صورت بافت های لامینه ، فرامبوئیدال، نواری و دانه پراکنده دیده می شوند. رخساره کانسنگ لایه ای را می توان به دو قسمت با عیار کم در بخش پایینی و با عیار بالا در بخش بالایی تقسیم نمود. لامینه های اسفالریت و نوارهای غنی از سولفید اسفالریت-پیریت اغلب در بخش بالایی (پر عیار) تشکیل شده اند. - ج) رخساره حاشیه ای که در منتهی الیه غربی کانسار تشکیل گردیده و در واقع معادل رسوبی رخساره کانسنگ لایه ای را می سازد. مهمترین ویژگی این رخساره وجود پیریت دانه پراکنده، نوارهای چرتی و باریت است. - د) رخساره رگه-رگچه ای شامل رگه های سولفیدی (پیریت، اسفالریت و کمی گالن) و سیلیسی است که به صورت قطع کننده لایه بندی سنگ میزبان در زیر رخساره کانسنگ توده ای تشکیل گردیده است. بافت رگه-رگچه ای و جانشینی سولفیدها سیمای اصلی این رخساره را تشکیل می دهند. مهمترین دگرسانی های گرمابی رخ داده در کانسار چاه میر شامل سیلیسی شدن و کربناتی شدن در رخساره کانسنگ توده ای و اطراف رخساره رگه-رگچه ای است. سریسیتی شدن فلدسپات ها و رشد سریسیت در زمینه رسوبات کمرپایین معمول است. همچنین بندرت کلریتی شدن در واحد کریستال لیتیک توف قابل مشاهده است. با توجه به مهم ترین ویژگی های کانه زایی در منطقه چاه میر، از جمله محیط تکتونیکی، سنگ دربرگیرنده، کانی شناسی، محتوای فلزی و منطقه بندی موجود در کانسار، دگرسانی و مقایسه آنها با ذخایر روی-سرب با میزبان سیلتستون و شیلی تیپ sedex، می توان کانسار روی-سرب چاه میر را در رده کانسارهای رسوبی-بروندمی نزدیک به دهانه بروندم (vent proximal sedex deposits) طبقه بندی نمود.